Боротьба з контрабандою на радянсько-польському кордоні у 1921-1939 роках
DOI:
https://doi.org/10.31861/mhpi2017.35-36.192-201Ключові слова:
Державний кордон, контрабанда, злочин, розвідка, Польща, СРСРАнотація
У статті розглянуто контрабанду як економічний злочин на радянсько-польському кордоні у міжвоєнний період. Вивчено й узагальнено причини контрабандної діяльності. Показано асортимент контрабандного товару. Досліджено кількість затриманих контрабандистів, їх національну приналежність, вартість затриманого товару як з боку Польщі, так і з боку СРСР. Показано контрабанду як політичне явище на радянсько-польському кордоні у 1921-1939 роках. Наголошено на використанні контрабандистів розвідувальними органами як Польщі, так і СРСР. Вивчено роль державних органів у справі боротьби з контрабандою зі сторони обох зазначених держав, а саме: Корпусу Охорони Прикордоння з боку Польщі; прикордонних військ, митної служби, спецслужб, місцевих органів радянської влади зі сторони СРСР. Показано вплив заходів протидії контрабанді (посилення кримінально-правової відповідальності, обмеження приватного капіталу в торгівлі, посилення охорони державних кордонів) на зменшення її обсягів.
Ключові слова: Державний кордон, контрабанда, злочин, розвідка, Польща, СРСР
Посилання
1. Boiko, V.M. (2001). Istoriia mytnoi spravy v Ukraini, Vydavets Vadym Karpenko, Kyiv.
2. Bortnyk, L.V. Korpus okhorony prykordonnia na Volyni u 1924-1939 rr. rezhym dostupu: http://shron.chtyvo.org.ua/Bortnyk_Liena/Korpus_okhorony_prykordonnia_na_Volyni_u_19241939_rr.pdf
3. Hnitko, S. Borotba z kontrabandoiu v Ukraini u 20-i roky, rezhym dostupu: www.sbu.gov.ua/ sbu/doccatalog/document?id=42157
4. Derzhavnyi arkhiv Volynskoi oblasti (dali - DAVO) F. 46 Volynske voievodske upravlinnia, m. Lutsk Volynskoho voievodstva, op 9. Spr. 985. Operatyvnye svodky komandovanyia Korpusa pohranychnoi okhrany, 01.12.1925. – 30.12.1925 hh., 30 ark.
5. DAVO, op. 9a. Spr. 244. Spysky lyts, areshtovannykh za nelehalnyi perekhod hranytsi v Polesskom y Ternopolskom voevodstve. Spysky kontrabandystov Ostroha y Zdolbunova, 11 ark.
6. DAVO, op. 9a. Spr. 808. Sytuatsyonnye donesenyia I bryhady pohranychnoi okhrany, 24.07.1926. – 15.12.1926 hh., 128 ark.
7. DAVO, op. 9a. Spr. 810. Soobshchenyia I bryhady okhrany pohranychnoho korpusa Volynskomu voevodskomu upravlenyiu o proysshestvyiakh na hranytse, 01.01.1927. – 16.02.1927 hh., 64 ark.
8. Derzhavnyi arkhiv Rivnenskoi oblasti F. 156 Zdolbunivske povitove starostvo, op. 2. Spr. 129. Perepyska so Zdolbunovskym povetovym upravlenyem y posterunkamy hosudarstvennoi polytsyy o nadzore nad lytsamy, zapodozrennymy v kontrabande, 02.09.1928. – 10.12.1938 hh., 47 ark.
9. Derzhavnyi arkhiv Sluzhby bezpeky Ukrainy (dali – DA SBU). – Spr. 194. – Ark. 26;
10. DA SBU. – F. 13. – Spr. 162. – T. 1. – Ark. 69.
11. DA SBU. – F. 13. – Spr. 162. – T. 2. – Ark. 61.
12. DA SBU. – F. 13. – Spr. 162. – T. 20.– Ark. 50, 51.
13. DA SBU. – F. 13. – Spr.193. – Ark. 43, 45, 93.
14. DA SBU. – F. 30. – Spr. 162. – T. 10. – Ark. 24, 42.
15. DA SBU. – F. 30. – Spr. 162. – T. 2. – Ark. 63; Spr. 427. – Ch. 1. – Ark. 124, 125, 132, 134.
16. DA SBU. – F. 30. – Spr. 426. – T. 1. – Ark. 1, 2. – 27; T. 2. – Ark. 1.
17. DA SBU. – F. 30. – Spr. 427. – T. 1. – Ch. 1. – Ark. 19.
18. Zubov, N. (1971), F.Э. Dzherzhynskyi. Byohrafyia, Moskva.
19. Yz ystoryy voisk VChK y pohranychnoi okhrany 1917–1921 (1958), Dokumenty y materyaly, Moskva.
20. Karpushyn, M.P. (1965). Otvetstvennost za hosudarstvennye prestuplenyia, Yurydycheskaia lyteratura, Moskva.
21. Koldaev, V.M. (1970). Yz ystoryy orhanyzatsyy borby s kontrabandoi v SSSR (1917– 1930 hh.), Yzvestyia vuzov. Pravovedenye.
22. Kondurashkyn, Y.S. (1927). Chastnyi kapytal pered sovetskym sudom. Puty y metody nakoplenyia po sudebnym y revyzyonnym delam 1918-1926, Moskva.
23. Kotsan, R.I., Kotsan, N.N., Koretska, O.V. (2007). Robota mytnykh orhaniv Polshchi po borotbi z kontrabandoiu (na prykladi mytnoi palaty v Bilii Pidliastsi), Naukovyi visnyk Volynskoho derzhavnoho universytetu imeni Lesi Ukrainky, Seriia: Mizhnarodni vidnosyny.
24. Kotsan, R.I. (2007). Rol mytnykh orhaniv Ukrainy u zakhysti ekonomichnykh interesiv derzhavy i transkordonnomu spivrobitnytstvi, Mytna polityka ta aktualni problemy ekonomichnoi bezpeky Ukrainy na suchasnomu etapi : Materialy Mizhnar. nauk.-prakt. konf. kursantiv, studentiv ta molodykh naukovtsiv, Dnipropetrovsk, 30 bereznia 2007 r., Akademiia mytnoi sluzhby Ukrainy, Dnipropetrovsk.
25. Kulchytskyi, S. (1996). Komunizm v Ukraini: pershe desiatyrichchia (1919–1928), Kyiv.
26. Makotynskyi, M. (1925). Borba s kontrabandoi y nadzor prokuratury, Vestnyk sovetskoi yustytsyy.
27. Morozov, O.V. (2005). Istorychni aspekty borotby z kontrabandoiu narkotykiv u KhIKh – na pochatku KhKh st., Ekonomichna bezpeka derzhavy v umovakh intehratsii do svitovoho spivtovarystva: Materialy mizhnar. nauk.-prakt. konf., Akademiia mytnoi sluzhby Ukrainy, Dnipropetrovsk.
28. Narodnoe khoziaistvo SSSR za 1922–1923 hh. (1924), Moskva-Lenynhrad.
29. Omelchuk, O.M. (2003). Istorychni aspekty borotby z kontrabandoiu v Ukraini, Visnyk Khmelnytskoho instytutu rehionalnoho upravlinnia ta prava.
30. Pohranychnye voiska SSSR. 1918–1928 (1973), Moskva.
31. Polozhennia RNK RRFSR vid 21 hrudnia 1921 r. pro vvedennia polit kontroliu (zaboronialosia kontroliuvaty dyplomatychnu korespondentsiiu ta korespondentsiiu kerivnykh partiino-radianskykh robitnykiv).
32. Uharov, B. (1975). U tamozhennoho barera, Moskva.
33. Archiwum Państwowe w Kielcach, Zespoł 100. Urząd wojewodzki w Kielcach. Sygn. 2545. Zarządzenia ogolne Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i wojewodztwa 1928–1929, 158 k.
34. Dominiczak, H. (1992). Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1939, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
35. Jabłonowski, M. (1995). Organizacja i działalność Korpusu Ochrony Pogranicza w walce z przemytem, Korpus Ochrony Pogranicza w 70. rocznicę powołania (1924–1939): materiały z konferencji popularnonaukowej, Centrum Szkolenia Straży Granicznej, Kętrzyn.
36. Kotsan, R.I., Kotsan, N.N. (2007). Placówki służby celnej Polski na obszarze polskiej części Euroregionu Bug: struktura orar ocean pracy w świetle badań ankietowych, Regiony pogranicza w dobie integracij europejskiej: wymiana wspólpraca wielokulturowść, Bielsko- Biala.
37. Prochwicz, J. (2003). Formacja Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku, Wydawnictwo «Neriton», Warszawa.
38. Prochwicz, J. (2013). Wywiad Korpusu Ochrony Pogranicza w zwalczaniu przemytu (zarys problematyki), Wywiad i kontrwywiad wojskowy II Rzeczypospolitej. Z działalności Oddzialu II SG WP. T. III: Wydawnictwo LTW,– Łomiaki.
2. Bortnyk, L.V. Korpus okhorony prykordonnia na Volyni u 1924-1939 rr. rezhym dostupu: http://shron.chtyvo.org.ua/Bortnyk_Liena/Korpus_okhorony_prykordonnia_na_Volyni_u_19241939_rr.pdf
3. Hnitko, S. Borotba z kontrabandoiu v Ukraini u 20-i roky, rezhym dostupu: www.sbu.gov.ua/ sbu/doccatalog/document?id=42157
4. Derzhavnyi arkhiv Volynskoi oblasti (dali - DAVO) F. 46 Volynske voievodske upravlinnia, m. Lutsk Volynskoho voievodstva, op 9. Spr. 985. Operatyvnye svodky komandovanyia Korpusa pohranychnoi okhrany, 01.12.1925. – 30.12.1925 hh., 30 ark.
5. DAVO, op. 9a. Spr. 244. Spysky lyts, areshtovannykh za nelehalnyi perekhod hranytsi v Polesskom y Ternopolskom voevodstve. Spysky kontrabandystov Ostroha y Zdolbunova, 11 ark.
6. DAVO, op. 9a. Spr. 808. Sytuatsyonnye donesenyia I bryhady pohranychnoi okhrany, 24.07.1926. – 15.12.1926 hh., 128 ark.
7. DAVO, op. 9a. Spr. 810. Soobshchenyia I bryhady okhrany pohranychnoho korpusa Volynskomu voevodskomu upravlenyiu o proysshestvyiakh na hranytse, 01.01.1927. – 16.02.1927 hh., 64 ark.
8. Derzhavnyi arkhiv Rivnenskoi oblasti F. 156 Zdolbunivske povitove starostvo, op. 2. Spr. 129. Perepyska so Zdolbunovskym povetovym upravlenyem y posterunkamy hosudarstvennoi polytsyy o nadzore nad lytsamy, zapodozrennymy v kontrabande, 02.09.1928. – 10.12.1938 hh., 47 ark.
9. Derzhavnyi arkhiv Sluzhby bezpeky Ukrainy (dali – DA SBU). – Spr. 194. – Ark. 26;
10. DA SBU. – F. 13. – Spr. 162. – T. 1. – Ark. 69.
11. DA SBU. – F. 13. – Spr. 162. – T. 2. – Ark. 61.
12. DA SBU. – F. 13. – Spr. 162. – T. 20.– Ark. 50, 51.
13. DA SBU. – F. 13. – Spr.193. – Ark. 43, 45, 93.
14. DA SBU. – F. 30. – Spr. 162. – T. 10. – Ark. 24, 42.
15. DA SBU. – F. 30. – Spr. 162. – T. 2. – Ark. 63; Spr. 427. – Ch. 1. – Ark. 124, 125, 132, 134.
16. DA SBU. – F. 30. – Spr. 426. – T. 1. – Ark. 1, 2. – 27; T. 2. – Ark. 1.
17. DA SBU. – F. 30. – Spr. 427. – T. 1. – Ch. 1. – Ark. 19.
18. Zubov, N. (1971), F.Э. Dzherzhynskyi. Byohrafyia, Moskva.
19. Yz ystoryy voisk VChK y pohranychnoi okhrany 1917–1921 (1958), Dokumenty y materyaly, Moskva.
20. Karpushyn, M.P. (1965). Otvetstvennost za hosudarstvennye prestuplenyia, Yurydycheskaia lyteratura, Moskva.
21. Koldaev, V.M. (1970). Yz ystoryy orhanyzatsyy borby s kontrabandoi v SSSR (1917– 1930 hh.), Yzvestyia vuzov. Pravovedenye.
22. Kondurashkyn, Y.S. (1927). Chastnyi kapytal pered sovetskym sudom. Puty y metody nakoplenyia po sudebnym y revyzyonnym delam 1918-1926, Moskva.
23. Kotsan, R.I., Kotsan, N.N., Koretska, O.V. (2007). Robota mytnykh orhaniv Polshchi po borotbi z kontrabandoiu (na prykladi mytnoi palaty v Bilii Pidliastsi), Naukovyi visnyk Volynskoho derzhavnoho universytetu imeni Lesi Ukrainky, Seriia: Mizhnarodni vidnosyny.
24. Kotsan, R.I. (2007). Rol mytnykh orhaniv Ukrainy u zakhysti ekonomichnykh interesiv derzhavy i transkordonnomu spivrobitnytstvi, Mytna polityka ta aktualni problemy ekonomichnoi bezpeky Ukrainy na suchasnomu etapi : Materialy Mizhnar. nauk.-prakt. konf. kursantiv, studentiv ta molodykh naukovtsiv, Dnipropetrovsk, 30 bereznia 2007 r., Akademiia mytnoi sluzhby Ukrainy, Dnipropetrovsk.
25. Kulchytskyi, S. (1996). Komunizm v Ukraini: pershe desiatyrichchia (1919–1928), Kyiv.
26. Makotynskyi, M. (1925). Borba s kontrabandoi y nadzor prokuratury, Vestnyk sovetskoi yustytsyy.
27. Morozov, O.V. (2005). Istorychni aspekty borotby z kontrabandoiu narkotykiv u KhIKh – na pochatku KhKh st., Ekonomichna bezpeka derzhavy v umovakh intehratsii do svitovoho spivtovarystva: Materialy mizhnar. nauk.-prakt. konf., Akademiia mytnoi sluzhby Ukrainy, Dnipropetrovsk.
28. Narodnoe khoziaistvo SSSR za 1922–1923 hh. (1924), Moskva-Lenynhrad.
29. Omelchuk, O.M. (2003). Istorychni aspekty borotby z kontrabandoiu v Ukraini, Visnyk Khmelnytskoho instytutu rehionalnoho upravlinnia ta prava.
30. Pohranychnye voiska SSSR. 1918–1928 (1973), Moskva.
31. Polozhennia RNK RRFSR vid 21 hrudnia 1921 r. pro vvedennia polit kontroliu (zaboronialosia kontroliuvaty dyplomatychnu korespondentsiiu ta korespondentsiiu kerivnykh partiino-radianskykh robitnykiv).
32. Uharov, B. (1975). U tamozhennoho barera, Moskva.
33. Archiwum Państwowe w Kielcach, Zespoł 100. Urząd wojewodzki w Kielcach. Sygn. 2545. Zarządzenia ogolne Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i wojewodztwa 1928–1929, 158 k.
34. Dominiczak, H. (1992). Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1939, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
35. Jabłonowski, M. (1995). Organizacja i działalność Korpusu Ochrony Pogranicza w walce z przemytem, Korpus Ochrony Pogranicza w 70. rocznicę powołania (1924–1939): materiały z konferencji popularnonaukowej, Centrum Szkolenia Straży Granicznej, Kętrzyn.
36. Kotsan, R.I., Kotsan, N.N. (2007). Placówki służby celnej Polski na obszarze polskiej części Euroregionu Bug: struktura orar ocean pracy w świetle badań ankietowych, Regiony pogranicza w dobie integracij europejskiej: wymiana wspólpraca wielokulturowść, Bielsko- Biala.
37. Prochwicz, J. (2003). Formacja Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku, Wydawnictwo «Neriton», Warszawa.
38. Prochwicz, J. (2013). Wywiad Korpusu Ochrony Pogranicza w zwalczaniu przemytu (zarys problematyki), Wywiad i kontrwywiad wojskowy II Rzeczypospolitej. Z działalności Oddzialu II SG WP. T. III: Wydawnictwo LTW,– Łomiaki.
##submission.downloads##
Опубліковано
2017-12-20
Як цитувати
Kotsan, R. (2017). Боротьба з контрабандою на радянсько-польському кордоні у 1921-1939 роках. Історико-політичні проблеми сучасного світу, (35-36), 192–201. https://doi.org/10.31861/mhpi2017.35-36.192-201
Номер
Розділ
Статті
