Операція «Вісла» у Бещадах: діяльність 1-ї дивізії Корпусу внутрішньої безпеки

Автор(и)

DOI:

https://doi.org/10.31861/mhpi2022.46.214-220

Ключові слова:

Корпус внутрішньої безпеки, КВБ, операція «Вісла», примусові депортації, УПА, Бещади

Анотація

У статті розглядається проблема участі спеціальної дивізії Корпусу внутрішньої безпеки (Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego – КВБ) в операції «Вісла». Ця формація, створена за зразком Внутрішніх військ НКВД, була більш індоктринована і віддана комуністичній партії, ніж частини Війська Польського. Створена в квітні 1947 р. дивізія складалася з 4623 солдатів. Таким чином вона становила чверть сил, що здійснювали депортації. З 28 квітня до кінця липня дивізія виселила 8867 осіб. Як зазначає автор, 2/3 переселенців становили жінки та діти. Незалежно від цього до більших населених пунктів було переселено 1600 місцевих поляків. Паралельна протипартизанська діяльність розбила місцеві відділи УПА і змусила їх прориватися до УРСР або на Захід. На думку автора участь КВБ в операції «Вісла» підкреслює її ідеологічний та репресивний характер, а також спрямованість проти всієї української меншини.

Біографія автора

Ґжеґож Мотика, Інститут політичних досліджень Польської академії наук

Габілітований доктор суспільних наук у галузі політології, професор, Відділ досліджень історії та пам’яті Східної Європи

Посилання

Archiwum Warszawskiego Okręgu Wojskowego: 10/91/3751.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie: 00231/92/21, 00231/92/27, 00231/92/41, 00231/92/43, 00231/92/44, 00231/92/46, 00231/92/48, 00231/92/51, 578/660.

Chojnowska A. (1992), “Operacja „Wisła” (przesiedlenie ludności ukraińskiej na ziemie zachodnie i północne w 1947 r.)”, Zeszyty Historyczne (Париж), nr 102.

Drozd R. (2001), Polityka władz wobec ludności ukraińskiej w Polsce w latach 1944–1989, Zakład Wydawniczy „Tyrsa”, Warszawa.

Fiala J. (1994), Zpráva o akci B, Vyšehrad, Praha.

Hałagida I. (2002), Ukraińcy na zachodnich i północnych ziemiach Polski 1947–1957, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa.

Hałagida I. (2005), Prowokacja „Zenona”. Geneza, przebieg i skutki operacji MBP o kryptonimie „C-1” przeciwko banderowskiej frakcji OUN i wywiadowi brytyjskiemu (1950–1954), Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa.

Hałagida I. (2013), Między Moskwą, Warszawą i Watykanem. Dzieje Kościoła greckokatolickiego w Polsce 1944–1970, Wydawnictwo „Bazyliada”, Warszawa.

Hromenko M. (1956), U velykomu reidi, Do Zbroi, Miunkhen.

Kowalski L. (2016), Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego a żołnierze wyklęci. Walka z podziemiem antykomunistycznym w latach 1944–1956, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań.

Misiło E. (Ed.) (1993), Akcja „Wisła”. Dokumenty, Archiwum Ukraińskie. Zakład Wydawniczy „Tyrsa”, Warszawa.

Misiło E. (Ed.) (2013), Akcja „Wisła” 1947 : dokumenty i materiały, Archiwum Ukraińskie & Management Academy Group, Warszawa.

Motyka G., Stryjek T., Zajączkowski M. (2020), Międzynarodowe aspekty akcji „Wisła”, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Pisuliński J. (2017), Akcja specjalna „Wisła”, Libra, Rzeszów.

Shtendera Ye. (Ed.) (1986), Litopys Ukrainskoi povstanskoi armii, t. 13, Litopys UPA, Toronto.

Sikorski F. (1989), Kabewiacy w akcji „Wisła”, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa.

Viatrovych V. (2001), Reidy UPA terenamy Chekhoslovachchyny, Litopys UPA, Toronto–Lviv.

##submission.downloads##

Опубліковано

22-12-2022

Як цитувати

Мотика, Ґ. (2022). Операція «Вісла» у Бещадах: діяльність 1-ї дивізії Корпусу внутрішньої безпеки. Історико-політичні проблеми сучасного світу, (46), 214–220. https://doi.org/10.31861/mhpi2022.46.214-220