Сестринська діяльність Конгрегації Сестер Служебниць Найсвятішої Діви Марії Непорочного Зачаття у Східній Малопольщі у міжвоєнний період
Działalność opiekuńcza Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Małopolsce Wschodniej w okresie międzywojennym
DOI:
https://doi.org/10.31861/mhpi2021.44.151-161Ключові слова:
Конгрегація Сестер Служебниць Найсвятішої Діви Марії Непорочного Зачаття, Сестри Служебниці Старовейські, Східна Мала Польща, Друга Річ Посполита, Україна, міжвоєнний період, ясла, догляд, догляд за дітьмиАнотація
Сестри-служебниці, як і багато інших жіночих релігійних конгрегацій, намагалися створити в притулках найкращі умови для всебічного розвитку своїх учнів. Слід також підкреслити їхню велику роль у формуванні та підтримці католицького, польського духу у дітей з сімей, які часто навернулися до греко-католицького обряду. Про високу якість навчальної, дидактичної та турботливої роботи Сестер свідчать висновки різних звітів про відвідування, проведених церковною та цивільною владою. З самого початку свого існування притулки виконували завдання, що узгоджувалися з концепцією Едмунда Бояновського, перш за все, захищаючи дітей від моральної корупції, поширюючи християнську модель життя, захищаючи і зміцнюючи національну культуру. Ревна турбота про найкращу реалізацію цих припущень була помітна і в Східній Малопольщі, незважаючи на те, що час після закінчення Великої війни був непростим, і населення, що проживало в цій місцевості, боролося. Робота сестер-служебниць викликала довіру громад, в яких діяли установи Конгрегації, і зробила притулки, якими керують Сестри, визнаними серед інших закладів опіки та освіти протягом десятиліть. Поточна стаття є продовженням дослідження, представленого в попередньому номері цього журналу, тоді як хронологічні рамки презентованої статті охоплюють вже період 1918-1939 років. Таким чином стаття показує розвиток діяльності розплідників і специфіку їх функціонування в міжвоєнний період. Слід підкреслити, що період 1918-1939 років був часом, коли умови роботи сестер точно відрізнялися від дев'ятнадцятого і початку ХХ століть. З відновленням незалежності виникла необхідність адаптації роботи Конгрегації до стандартів, виданих у зв'язку з цим компетентними державними органами. Запроваджено новий заклад під назвою дитячий садок та порушено питання наявності відповідної кваліфікації та компетенцій для роботи в індивідуальних закладах опіки та освіти.
Посилання
Archiwum Główne Sióstr Służebniczek w Starej Wsi (AGSSwSW), Akta Kurii Głównej Sióstr Służebniczek (AKGSS), Diariusz Zgromadzenia SS. Służebniczek NMP NP, 10 czerwca 1868, sygn. FIIa, 3.
AGSSwSW, AKGSS, Diariusz Zgromadzenia SS. Służebniczek NMP NP, 8 października 1914, sygn. FIIa, 21.
AGSSwSW. AKGSS, Dziennik zajęć przedszkola SS. Służebniczek NMP NP. w Skale, sygn. BIa, 38-39.
AGSSwSW. AKGSS, Korespondencja s. K. Wróbel do Przeł. Gen. z 24 kwietnia 1913 r., sygn. AIIf, 135.
AGSSwSW, AKGSS, Kronika Zgromadzenia SS Służebniczek NMP NP., 8 sierpnia 1918, 16 sierpnia 1924, sygn. FIIa, 23, 24.
AGSSwSW. AKGSS, Pismo Inspektoratu Szkolnego Miejskiego we Lwowie do Zarządu Zgromadzenia SS Służebniczek NMP Np. w Starej Wsi z 29 marca 1934 r., sygn. BIa, 22, s. 11.
AGSSwSW. AKGSS, Pismo Przeł. Gen. do Kuratorium szkolnego we Lwowie z 4 czerwca 1928 r., sygn. BIa, 22, s. 2.
AGSSwSW. AKGSS, Pismo Przeł. Gen. do Rady Szkolnej Powiatowej we Lwowie z 4 czerwca 1928 r., sygn. BIa, 22, s. 3.
AGSSwSW. AKGSS, Pismo Przeł. Gen. do starostwa w Kopyczyńcach z 8 maja 1928 r., sygn. BIa, 18, s. 2.
AGSSwSW. AKGSS, Pismo przełożonej ochronki w Borszczowie do starostwa z 22 marca 1928 r., sygn. BIa, 3, s. 7.
AGSSwSW. AKGSS, Pismo przełożonej ochronki w Jabłonowie do starostwa w Kopyczyńcach z 1929 r., sygn. BIa, 18, s. 1.
AGSSwSW. AKGSS, Pismo przełożonej ochronki w Rudzie do starostwa z 29 lutego 1928 r., sygn. BIa, 36, s. 1.
AGSSwSW. AKGSS, Pismo rady Okręgowej Opiekuńczej dla Galicji Wschodniej do przełożonej ochronki w Biłce z 19 lutego 1920 r., sygn. VI, s. 29.
AGSSwSW. AKGSS, Pismo Starostwa Powiatowego w Brzeżanach do SS Służebniczek z 24 grudnia 1936 r., sygn. BIa, 3, s. 2.
AGSSwSW. AKGSS, Pismo Starostwa Powiatowego w Kopyczyńcach do zarządów ochronek w powiecie z 21 grudnia 1936 r., sygn. BIa, 7, s. 4.
AGSSwSW. AKGSS, Regulamin ochronki SS Służebniczek NMP NP. w Brzeżanach z dn. 26 stycznia 1937 r., sygn. BIa, 3, s. 1.
AGSSwSW. AKGSS, Regulamin ochronki w Dublanach, sygn. BIa, 13, s. 9.
AGSSwSW. AKGSS, Regulamin ochronki w Tarnopolu z 11 marca 1930 r., sygn. BIb, 78.
AGSSwSW. AKGSS, Statut Prywatnego Koedukacyjnego Przedszkola SS. Służebniczek NMP we Lwowie, sygn. BIa, 22, s. 10.
AGSSwSW. AKGSS, Warunki utrzymania ochronki, sygn., XLIX, s. 1.
AGSSwSW. AKGSS, Warunki utrzymania i urządzenia ochronki w Dunajowie, sygn. XXXIV, s. 1.
AGSSwSW, AKGSS, Wykaz placówek Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Starowiejskich NMP NP., b. sygn.
Bartkowiak E. (2011), Sierocińce zakonne w Drugiej Rzeczypospolitej: z badań nad dziejami opieki zastępczej (pozarodzinnej) w Polsce, „Wychowanie w Rodzinie” T. 2.
Dydek S. (1996), Stara Wieś. Z dziejów wsi i sanktuarium, Muzeum Regionalne im. A. Fastnachta, Brzozów.
Gargas Z. (1906), O krajowym funduszu sierocym, Lwów.
Gargas Z. (1908), Rady sieroce w Galicji, Lwów.
Jaworski P., Juśko P. (2021), Działalność opiekuńcza Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Małopolsce Wschodniej w II połowie XIX wieku., „Історико-політичні проблеми сучасного світу: Збірник наукових статей”, Чернівецький національний університет, Т. 43, C. 273-285.
Jougan A. (1937), Kronika Zakładu Sierot w Łące 1860-1936, Lwów.
Korobij E., Posłuszna J., Wołoszyn J. (1985), Historia poszczególnych domów Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP NP – starowiejskich – na terenie archidiecezji lwowskiej, t. 1-5, Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Najświętszej Marii Panny, Stara Wieś, mps.
Romer E. (1919), Struktura społeczna i kultura materialna Polaków i Rusinów w Galicji Wschodniej, Lwów.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 12 października 1927 r. o regulaminach zakładów opiekuńczych, „Dziennik Ustaw” 1927, nr 100, poz. 867.
Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 22 IV 1927 r. o nadzorze i kontroli nad działalnością instytucji opiekuńczych, „Dziennik Ustaw” 1927, nr 40, poz. 354.
Serkowski J. (1904), Studia w sprawie przymusowego wychowania zaniedbanej młodzieży, Lwów.
Szelęgiewicz A. (1966), Edmund Bojanowski i jego dzieło, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań, Warszawa, Lublin.
Szelęgiewicz A. (1984), Żeńskie zgromadzenia zakonne w Polsce 1939-1947, t. 2, Służebniczki Najświętszej Maryi panny Niepokalanie Poczętej (Stara Wieś), Wydawnictwo KUL, Lublin.
Szmyd K. (2002), Z dziejów opieki zakonnej nad dzieckiem na Podkarpaciu, [w:] Galicja i jej dziedzictwo, t. 16, Opieka nad dzieckiem w Galicji, pod red. A. Meissnera, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 130-151.
Sztaba R. (2010), Ochronki Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Starowiejskich w Archidiecezji Lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1861-1939. Praca doktorska z historii napisana pod kierunkiem naukowym ks. dr hab. Stanisława Nabywańca, Wydział Historyczno-Socjologiczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, mps.
Sztaba R. (2009), Zakonne zakłady opieki nad dzieckiem we Lwowie w latach 1861-1939, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” T. 52, nr 3-4 (205-206) s. 35-51.
Walasek S. (2005), Opieka i wychowanie małego dziecka na łamach czasopism przełomu XIX i XX wieku, Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław.
Wasung M. (1908), Opieka nad ubogimi. Rys opieki nad ubogimi otwartej (pozaprzytułkowej), Lwów.
##submission.downloads##
Опубліковано
Як цитувати
Номер
Розділ
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
