A war hero or a Hitler soldier?
General Pavlo Shandruk in the eyes of Poles
DOI:
https://doi.org/10.31861/mhpi2019.39.50-57Keywords:
Pavlo Shandruk, Władysław Anders, Virtuti Militari, Ukrainian National Army, Ukrainian National Committee, contract officerAbstract
The article is devoted to the biography of General Pavlo Shandruk, an Ukrainian officer who served as a Polish contract officer in the interwar period and at the beginning of the World War II, and in 1945 became the organizer and commander of the Ukrainian National Army fighting alongside the Third Reich in the last months of the war. The author focuses on the symbolic event of 1961, which was the decoration of General Shandruk with the highest Polish (émigré) military decoration – the Virtuti Militari order, for his heroic military service in 1939. By describing the controversy and emotions among Poles and Ukrainians, which accompanied the award of the former Hitler's soldier, the author tries to answer the question of how the General Shandruk’s activities should be assessed in the perspective of the uneasy Twentieth-Century Polish-Ukrainian relations.
Keywords: Pavlo Shandruk, Władysław Anders, Virtuti Militari, Ukrainian National Army, Ukrainian National Committee, contract officer.
References
Vyshnívsky O. U spravi vidznachennya Hen. P. Shandruka, «Svoboda». 12.01.1962, ch. 7, s. 2, 4.
W odpowiedzi Harasimowiczowi. «Nasza Kultura» (Warszawa). 01.1965, nr 1, s. 13
Hayke V.-D. (2012). Ukrayinska dyviziya «Halychyna», Istoriya formuvannya i boyovykh diy u 1943–1945 rokakh. Ternopil, s. 132-178.
Gen. Pavlo Shandrukdies, was commander of Ukrainian army. «The Ukrainian Weekly» (Jersey City). 25.02.1979, No 43, pp. 1, 15.
Grzelak C., Stańczyk H. (2005). Kampania polska 1939 roku. Warszawa, s. 311-314.
Grzywacz A., Jończyk A. (2000). Wojenne losy gen. PawłoSzandruka. «Zeszyty Historyczne» (Paryż), z. 134, s. 122-123.
Dziewanowski M. K. (1965). Pamiętniki gen. Szandruka, «Kultura» (Paryż). nr 6, s. 103-106.
Żak J.(2014). Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2. Korpusu Polskiego. Warszawa, s. 87.
Żebrowski M (2018). Jerzego Giedroycia lekcja przyzwoitości. http://www.kulturaparyska. com/pl/idee-i-mysli/jerzego-giedroycia-lekcja-przyzwoitosci [dostęp z dnia 1.12.2018].
Za co gen. Szandruk dostał Virtuti Militari (2005). «Kultura» (Paryż), nr 6, s. 106-107.
Kolańczuk A. (1998). Generałowie Ukraińskiej Republiki Ludowej internowani w Polsce. «Zeszyty Historyczne» (Paryż), z. 124, s. 27-32.
List B. Łewyćkiego do J. Giedroycia, 30.06.1965 (1984) [w:] Jerzy Giedroyc. Emigracja ukraińska: Listy 1950-1982. Warszawa, s. 480-481.
Lysty do redaktsiyi. «Visti: OrhanViysʹkovo-PolitychnoyiDumky» (Myunkhen). 03.1962, ch. 105, s. 15-16.
Listy do redakcji: Redaktor [J. Giedroyc], (1965). «Kultura» (Paryż), nr 9, s. 147-148.
Łobodowski J. Odwieczna dyskusja. «Wiadomości» (Londyn), 27.04.1980, nr 17, s. 2.
Mazur G. (1998). Nieznany list gen. PawłoSzandruka. «Zeszyty Historyczne» (Paryż), z. 126, s. 116-117.
Mikulicz S. (1971). Prometeizm w polityce II Rzeczypospolitej. Warszawa, s. 122-125.
Notatka ws. wizyty gen. Szandruka u gen. Kutrzeby, 06.1945, Instytut Polski i Muzeum im. gen. W. Sikorskiego, Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej, sygn.. A.44.49/9, k. 485-486.
Podhajecki A. (2013). OUN i UPA pod skrzydłami III Rzeszy. Warszawa, s. 215.
Potocki R. (1999). Idea restytucji Ukraińskiej Republiki Ludowej (1920-1939). Lublin, s. 66-109.
Potocki R. (2003). Polityka państwa polskiego wobec zagadnienia ukraińskiego w latach 1930-1939. Lublin, s. 254-260.
Purat A. (2015). Polityka polskich rządów emigracyjnych wobec Ukraińców w latach 1939-1953 [w:] Życie i działalność Prezydenta RP a uchodźstwie Kazimierza Sabbata na tle misji polskiej emigracji niepodległościowej na Zachodzie. red. P. Gotowiecki. Ostrowiec Świętokrzyski, s. 200-203.
Rukkas A. (2013). Ukrayinskistarshyny v PolskiyVyshchiyViyskoviyShkoli. «VisnykPrykarpat·sʹkohouniversytetu. Istoriya». Vyp. 23-24, s. 97-106.
SerednytskyYa. (2012). HeneralPavloShandruk i antyhitlerivskaviyskovaopozytsiya. Ternopil, s. 9-30.
SerednytskyYa. (2015). PavloShandruk: Pershasvitova i tryrosiysko-ukrayinskiviyny. Ternopil.
Sprawa wizyty p. gen. Pawła Szandruka u p. gen. Wł. Andersa, Londyn, 25.07.1950, Instytut Polski i Muzeum im. gen. W. Sikorskiego, kolekcja Stanisława Paprockiego, sygn.. 30.I-8, k. 38-39.
Tarka K. (2003). Emigracyjna dyplomacja. Polityka zagraniczna Rządu RP na uchodźstwie 1945-1990. Warszawa, s. 83.
Torzecki R. (1972). Kwestia ukraińska w polityce III Rzeszy (1933-1945). Warszawa, s. 338-346.
Szandruk P. (1965). Historyczna prawda o Ukraińskiej Armii Narodowej (tłum. J. Łobodowski). «Kultura» (Paryż), nr 6, s. 85-103.
Szandruk P. (1933). Geneza umowy polsko-ukraińskiej z 1920 r.. «Wschód – Orient. Kwartalnik poświęcony sprawom Wschodu». r. VI, nr 1-2 (17-18), s. 51.
Shandruk P. ( 1965). Pravda pro 1-shu UkrayinskuDyviziyu i UkrayinskuNatsionalnuArmiyu. «Visti kombatanta», ch. 1(17); s. 5-21.
Szandruk P. (2014). Siła męstwa. Warszawa-Kraków, s. 13-116.